อนึ่งปรากฏการณ์ที่ในรอบ 1 ปี จะมีช่วงเวลาที่พระอาทิตย์ขึ้น – ตก ตรง 15 ช่องบานประตูของปราสาทหินพนมรุ้ง รวม 4 ครั้ง อย่างน่าพิศวง ด้วยความเชื่อนับพันปีที่ปราสาทหินแห่งนี้ เป็นศาสนสถานที่สร้างถวายแด่องค์พระศิวะเทพเจ้าสูงสุดในศาสนาฮินดู ลัทธิไศวนิกาย บนเขาภูเขาไฟที่ดับสนิทแล้ว ศาสนสถานแห่งนี้จึงเปรียบเสมือนเป็นเครื่องหมายของศูนย์กลางแห่งจักรวาล บริเวณปราสาทคือเขาพระสุเมรุ ซึ่งถือว่าเป็นสวรรค์ มองลงไปแผ่นดินเบื้องล่างคือโลกมนุษย์ และบริเวณทะเลเมืองต่ำกับหนองบัวราย เปรียบเสมือนมหาสมุทรซึ่งเป็นโลกบาดาล นอกจากนั้นถ้ามองไปสุดขอบฟ้าจะเห็นเทือกเขาพนมดงรักเปรียบเสมือนกำแพงแก้ว ซึ่งอยู่สุดขอบของจักรวาลตามความเชื่อของศาสนาฮินดู และช่วงที่แสงส่งผ่านช่วงนี้จะเป็นช่วงที่ชมพระอาทิตย์ขึ้นมาชมตอนเช้า มารับแสงแรกจากสุริยะผ่านช่องประตูทอดแสงกระทบศิวลึงค์ ตามความเชื่อของศาสนาฮินดู จึงนับว่าเป็นสิริมงคลและบารมีแก่ผู้ที่ได้เข้ามาสัมผัสแสงอาทิตย์แรกแห่งวันผ่านช่องประตูทั้ง 15 บานแห่งพนมรุ้ง จึงนับว่าเป็นสิริมงคลและบารมีแก่ผู้ที่ได้เข้ามาสัมผัสแสงอาทิตย์แรกแห่งวันผ่านช่องประตูทั้ง 15 บานแห่งพนมรุ้ง
ปรากฏการณ์ดวงอาทิตย์ขึ้น ส่องแสงผ่านประตูทั้ง 15 ในปีๆหนึ่งจะมี 2 ครั้ง คือช่วง 3-5 เมษายน ซึ่งเป็นครั้งแรกของปี และทุกปีจะอยู่ในช่วงใกล้เคียงกับงานขึ้นเขาพนมรุ้งในปีนี้จัดวันที่ 5-7 เมษายน 2562 ประเพณีโบราณชาวบ้านจะเดินเท้าขึ้นมาเพื่อชมความอลังการที่ผสานระหว่างธรรมชาติและสิ่งก่อสร้างของบรรพชน และช่วงเดือนเมษายนทุกปี ทางการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย และทางจังหวัดร่วมจัดงานใหญ่ร่วมกันจัดงานประเพณีขึ้นเขาพนมรุ้ง ถือเป็นงานระดับโลกไปแล้ว ส่วนอีกครั้งช่วง 8-10 กันยายน
สำหรับความมหัศจรรย์นี้ยังมีส่องแสงลอดตรงประตูทั้ง 15 บานอีก 2 ครั้ง แต่จะเป็นช่วงพระอาทิตย์ตกจะอยู่ในช่วงประมาณ วันที่ 5-7 มีนาคม และ 5-7 ตุลาคม ของทุกปี เช่นกัน
"มหัศจรรย์พนมรุ้ง" จะได้ชมแน่นอนในช่วงเวลาดังกล่าว แต่หากต้องให้ฟ้าฝนเป็นใจประกอบด้วย ช่วงที่รอชมก่อนพระอาทิตย์ขึ้น ในช่วงวันนั้น(แต่ควรไปก่อนเวลาไปจับจองที่ชม) ทางเจ้าหน้าที่อุทยานคอยอำนวยความสะดวกหากมีปรากฎการณ์ดังกล่าวเปิดให้เข้าเป็นกรณีพิเศษ
จุดชมปรากฎการณ์ เข้าทางประตู3 หากขึ้นทางอำเภอเฉลิมพระเกียรติจะถึงประตู 3 ก่อน แต่หากขึ้นทางประโคนชัยจะเป็นประตูที่1 รถสามารถนำไปจอดด้านในได้ จุดจอดรถคือหลังปราสาทหลัก เมื่อเดินขึ้นมาที่ตัวปราสาทก็จะเป็นจุดรอชมปรากฎการณ์นี้เลย ทางเจ้าหน้าที่จะมีรั้วกั้นเพื่อจะได้แบ่งปันในการชม ควรไปถึงก่อนเวลาล่วงหน้าเพื่อจับจองมุมชมเหมาะสม
**สามารถนำรถเข้าไปจอดด้านในอุทยานประตู3 ได้เดินนิดเดียวก็ถึงจุดเข้าชม
สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่
ที่ทำการปกครองจังหวัดบุรีรัมย์ โทร.0-4466-6503
อุทยานประวัติศาสตร์พนมรุ้ง โทร.0-4466-6251
สำนักงานประชาสัมพันธ์จังหวัดบุรีรัมย์ โทร.0-4466-6531
สำนักงานการท่องเที่ยวและกีฬาจังหวัดบุรีรัมย์ โทร.0-4466-6528
ททท.สำนักงานสุรินทร์ โทร.0-4454-4447-8
